فرمت فایل و قابل ویرایش
تعداد صفحات 40 صفحه
قسمتی از فایل
چکیده
عنوان اقدام پژوهی حاضر این است که ، چگونه توانستم از طریق تلفیق درس
قرآن با هنر میزان علاقه مندی دانش‌آموزان پایه ششم را به درس قرآن و
فعالیت های مربوط به آن افزایش دهم؟ و هدف اصلی آن نیز افزایش میزان علاقه
مندی دانش‌آموزان یاد شده به درس قرآن و فعالیت های مربوط به آن می باشد.
آشنا نمودن دانش آموزان با اصول و مبانی دین اسلام، به ویژه قرآن کریم ، آن
هم در پایه ششم دبستان ، همواره نیازمند تکرار است. زیرا عامل « تکرار »
در فرایند تدریس ، امری اجتناب ناپذیر می باشد. بدون شک ، انجام این تحقیق ،
از ابعاد گوناگون دارای اهمیت و ضرورت بسیار بوده است. زیرا از یک سو،
علاوه بر ایجاد علاقه مندی در دانش‌آموزان پایه ششم دبستان ........ به درس
قرآن ، میزان فعالیت و مهارت آنان در روخوانی ، روان خوانی ، قرائت و حفظ
آیات ، پیام ها و داستان های قرآنی را افزایش می داد و از دیگر سو، موفقیت
دانش‌آموزان در یادگیری دیگر دروس( قرائت فارسی ، جمله نویسی ، املا و غیره
) را نیز امکان پذیر می ساخت.
واژگان کلیدی :
دانش آموزان – پایه ششم- قرآن – علاقه مندی-تلفیق-هنر
مقدمه
قرآن، پیام روشن الهی است که همه انسان ها را به راستی و رستگاری دعوت می
کند. از صدر اسلام تا کنون، آموزش این پیام جاودانه الهی، از مهم ترین
اهداف تعلیم و تربیت در میان مسلمانان بوده است. در کشور ما نیز، به اقتضای
جایگاه دین اسلام در فرهنگ مردم ایران و جایگاه ویژه قرآن در اعتقادات
دینی، باید آموزش قرآن مورد توجه همگان باشد تا شرایط مساعد برای تحقق
اهداف این آموزش فراهم آید. از این رو، درس قرآن در میان درس های گوناگون
دوره های تحصیلی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نگاهی اجمالی به دستاورد
آموزش قرآن در کشور ما نشان می دهد که این دستاورد، نه با اهمیت و جایگاه
ویژه قرآن در اسلام تناسب دارد و نه با میزان علاقه و اهمیتی که تمام آحاد
مردم برای قرآن کریم قایل هستند. از این رو به دنبال توصیه ها و تأکیدات
مکررمقام معظم رهبری در اعتلای آموزش قرآن در آموزش و پرورش، تلاش های
نسبتاً همه جانبه ای در فراهم آوردن زمینه های لازم برای اعتلا و تقویت
آموزش قرآن آغاز شد. بدیهی است اهداف آموزش قرآن اولین و مهم ترین امری بود
که باید مورد بازنگری و ملاحظه کارشناسانه قرار می گرفت تا بر اساس آن
سایر اجزا و ارکان یک برنامه آموزشی مانند: اصول حاکم برآموزش قرآن،
سازماندهی منطقی محتوا، روش های مناسب آموزش، تربیت معلم و ارتقای توانایی
معلمان قرآن، نظام و شیوه های ارزش یابی، و ویژگی ها و تولید مواد آموزشی و
کمک آموزشی، تعیین و تدوین شود.
از مجموعه این امور در ادبیات برنامه
ریزی درسی، به راهنمای برنامه درسی تعبیر می شود که متأسفانه درس قرآن تا
پیش از چند سال اخیر، فاقد راهنمای برنامه درسی مصوب یا حتی مدونی بوده
است. ارائه و بررسی راهنمای برنامه درسی قرآن، مقام و مجال دیگری می طلبد
که امید است، در آینده به شیوه ای مناسب به آن پرداخته شود تا فرصت نقد و
بررسی آن برای همه دست اندر کاران و علاقه مندان به آموزش قرآن در سراسر
کشور فراهم آید. در این مقاله، سعی بر آن است تا با بیان نکات مهم برنامه
جدید آموزش قرآن، کلیات این برنامه معرفی شود تا زمینه مناسبی برای طرح
مباحث آینده فراهم شود. مهم ترین رویکرد برنامه جدید آموزش قرآن که اهداف و
سایربخش های این آموزش را تحت تاثیر خود قرار می دهد، جامعیت آموزش قرآن
است ؛ یعنی آموزش قرآن باید به نحوی باشد که از یک سو همه حیطه های یادگیری
را شامل شود و به ویژه بر حیطه ی عاطفی که متکفل ایجاد و تقویت انس و
علاقه دانش آموزان به قرآن و یا دگیری آن است، تاکید ورزد؛ و از سوی دیگر
تمامی موضوعات ضروری آموزش قرآن مانند روخوانی، روان خوانی، صحت قرائت،
توانایی درک معنای عبارات و آیات ساده قرآن، آشنایی با معارف انسان سازآن و
تدبر در آیات الهی را در حد امکان شامل شود .با توجه به این رویکرد، سه
هدف اصلی آموزش قرآن در سه دوره تحصیلی، علاوه بر تقویت انس و علاقه به
قرآن کریم و یادگیری آن، عبارت است از توانایی قرائت قرآن در دوره ابتدایی،
درک معنای عبارات و آیات ساده در دوره راهنمایی و تدبر در آیات قرآن کریم و
آشنایی با شرح و توضیح آن ها در دوره متوسطه. شایان ذکر است که با توجه به
جامعیت اهداف آموزش قرآن، در هر یک از سه دوره تحصیلی متناسب با شرایط
ذهنی و روحی دانش آموزان، سایر اهداف نیز مورد توجه قرار می گیرد
بیان مسأله
بدون شک ، دبستان ، در شکل گیری شخصیت انسان ، از اهمیت بسزایی برخوردار
است. حال چنان‌چه ، روش های مورد استفاده در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان ،
برگرفته از آیات قرآنی و روایات اسلامی باشد ، اثر بخشی آن در نوع گفتار و
رفتارآنان ، همواره پایدار و ماندگار است. گواه این ادعا نیز، فرمایش
نورانی امیر مؤمنان ، علی(ع) است که می فرماید: یادگیری علم و دانش در
کودکی ، همانند حکاکی بر روی سنگ است.(حیدری ابهری ، 1387 : 40) اینجانب ،
در اوایل سال تحصیلی یاد شده ، با مشاهده ی رفتار دانش‌آموزان کلاس خود در
ساعات قرآن و پرداختن به گفتگوی صمیمی و دوستانه با آنان در خصوص اهمیت و
ضرورت توجه به درس قرآن و هم چنین مشورت و تبادل نظر با برخی از اولیای
آنان ، متوجه شدم که به جز تعداد اندکی از دانش‌آموزان کلاس ، بیش تر آنان
نسبت به درس قرآن و فعالیت های مربوط به آن علاقه ی چندانی از خود نشان نمی
دهند! بر این اساس ، همواره این موضوع ذهن مرا به خود مشغول ساخته بود که
چرا اغلب دانش‌آموزان کلاس ، در هنگام پخش نوار و یا لوح فشرده ی قرآنی ،
با دقت به آن گوش نمی کنند؟چرا بیشتر آنان ، نسبت به درک معانی و حفظ سوره
های کوتاه قرآن ، بی تفاوتند؟ و چرا اکثرآنان ، در پرداختن به دیگر فعالیت
های قرآنی ، علاقه ی چندانی از خود نشان نمی دهند؟ و به طور کلی ، چرا
فراوانی دانش‌آموزان علاقه مند به هر یک از فعالیت‌های قرآنی در کلاس
اینجانب ، از مجموع انگشتان دست ، تجاوز نمی کند؟! در واقع مسأله و سؤال
اساسی این بود که ، چگونه می توانم سطح علاقه مندی دانش‌آموزان خود را به
درس قرآن ارتقا بخشم؟ به عبارت روشن تر، با استفاده از چه روش هایی می
توانم میزان علاقه مندی آنان را به درس قرآن و فعالیت های مربوط به آن
افزایش دهم؟ بنابراین ، در تحقیق حاضر که از نوع پژوهش در عمل ( ((Action
Research بوده است. اقدام پژوه در پی آن بود تا با استفاده از روش های
معتبر علمی به جمع آوری داده ها و اطلاعات ( (Data and Information لازم با
هدف دست یابی به راه حل های مورد نیاز برای حل مسأله پرداخته ، تا پس از
انتخاب و اعتبار بخشی مناسب ، به اجرای آن ها بپردازد. لازم به ذکر است که
در این تحقیق ، پژوهشگر علاوه بر استفاده از رهنمودهای ارزشمند صاحب نظران و
اساتید فن و هم چنین مشارکت و نقادی همکاران گرامی ، از نقطه نظرات
دانش‌آموزان کلاس و حتی اولیای آنان نیز بهره مند گردیده است.
جهت دانلود فایل کلیک کنید